Het is essentieel dat wij respect hebben voor onze leefomgeving; dat wij de natuur respecteren en de ruimte geven. Uiteindelijk zijn wij, net als alle andere leven op deze planeet én de atmosfeer, de oceanen en het aardoppervlak zelf, in miljarden jaren samen geëvolueerd tot het prachtige en complexe ecosysteem dat de aarde nu is.
Wat is eigenlijk een circulaire economie? De Rijksoverheid definieert een circulaire economie als volgt: In een circulaire economie bestaat geen afval en worden grondstoffen steeds opnieuw gebruikt. Het afval is de nieuwe grondstof. Ik zou die definitie nog wat scherper willen maken: met uitzondering van hernieuwbare grondstoffen worden geen andere (nieuwe) grondstoffen gebruikt dan afval.
Laten we beginnen met de energievoorziening.
We moeten af van de fossiele brandstoffen; dat is duidelijk. Wat ook duidelijk is, is dat we bij een overgang naar een volledig geëlectrificeerde energievoorziening veel meer electriciteit gaan gebruiken dan nu én dat die electriciteitsvoorziening enorm betrouwbaar en robuust moet zijn. We zijn daar totaal van afhankelijk. Als de electriciteitsvoorziening langer uitvalt, hebben we meteen geen licht, geen verwarming, geen ventilatie, communicatie valt uit, we kunnen ons niet meer verplaatsen, niet meer koken, wassen, ons eten koel houden etc.
Het totale jaarlijkse energieverbruik in Nederland schommelt rond de 3100 PJ in 2017 was dat 3175 PJ (CBS Trends in Nederland in 2018). Het jaarlijkse electriciteitsverbruik schommelt rond 120 miljard KWh (CBS Trends in Nederland in 2018). 1 KWh komt overeen met 3,6 MJ. 120 miljard KWh met 432 milard MJ ofwel 432 PJ. Dat is nog geen 15% van het totale energieverbruik. Van deze electriciteit kwam in 2017 17,1 miljard KWh (14%) uit "hernieuwbare en overige bronnen" (CBS Trends in Nederland in 2018). Dit cijfer is overigens inclusief de bijdrage uit kernenergie (ca. 1 % van het totaal).
Het totale electriciteitsgebruik zal nog sterk stijgen als we verder overstappen op electriciteit. Bij een verdubbeling naar 30% van het totale energieverbruik, he,
Het is onmogelijk om zoveel electriciteit met de vereiste betrouwbaarheid op te wekken met zonne- en windenergie. Daarnaast neemt de opwekking van zonne- en windenergie veel meer ruimte in beslag. Je zou het land en de zee vol moeten zetten met zonneparken en windmolenparken. Dat willen we zeker niet! Stop dus met het aanleggen van zonneparken en windmolenparken. Zonnecellen op de daken van huizen en bedrijfsgebouwen is prima.
Windmolens op industriële schaal kunnen misschien bij de deltawerken of de afsluitdijk, waar ze passen in de grootschalige door mensen aangelegde "landschap". Verder zijn kleine windmolens prima mogelijk op boerenerven en misschien kunnen we de karakteristieke Nederlandse windmolens ombouwen tot energieleveranciers of nieuwe molens in die stijl aanleggen....meer passend in het cultuurlandschap.
De werkgroep Rheden Rationeel heeft veel feiten verzameld over de affecten van grootschalige toepassing van wind- en zonne-energie en bij elkaar gezet in een factsheet/factsite. Gebruik de knop om direct naar de factsheet te gaan.
Het importeren van hout van gekapte bossen in het buitenland en dat gesubsidieerd verbranden als biomassa is een perverse maatregel en moet onmiddelijk stoppen. Als er al aan herplant wordt gedaan, duurt het tenminste 20 jaar voor dezelfde hoeveelheid CO2, die bij het verbranden vrijkwam, weer door het aangeplante bos is vastgelegd. Daarnaast wordt het bestaande ecosysteem van een volwassen bos vernietigd en verliezen de dier- en plantensoorten die daar leefden hun leefgebied. De kans is groot dat er ook nooit meer een oud, volwassen bos terugkomt. Het bos is een productiebos geworden.
Voor de periode tot 2050 kunnen we mikken op een beperkt aantal inherent veilige (thorium) kerncentrales. Deze zorgen voor een betrouwbare en voldoende stroomvoorziening zonder uitstoot van broeikasgassen. Daarna zijn we misschien in staat onze energie te halen uit kernfusie. Een onuitputtelijke en schone bron van energie. Daarbij is het verstandig de nucleaire kennis en technologie op europees niveau gezamenlijk verder op te bouwen en de capaciteit om inherent veilige kerncentrales -en later kernfusie centrales- binnen Europa te ontwikkelen en beschikbaar te houden. We voorkomen dan voor deze basisvoorziening volledig afhankelijk te worden van andere landen.
En verder: op weg naar een circulaire economie (zero ecological footprint):
Een andere bron van inkomsten, die vooral bedoeld is om een meer circulaire economie te creeëren en de klimaatverandering tegen te gaan, is een heffing op uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen. Het commercieel verkopen van uitstootrechten is een perverse maatregel die het probleem vooral verplaatst naar armere landen en dat gaan we dus niet doen.
Voor andere vormen van vervuiling moet op dezelfde wijze vervuilingsbelasting worden geheven.
Hierbij moet de hele (evt. grensoverschrijdende) levenscyclus van een product in ogenschouw worden genomen: productie, transport en distributie, gebruik en afstoten. Dus ook de uitstoot/vervuiling in andere landen voorzover nog niet in dat land betaald. De producten die zijn geproduceerd of waarvan het afval wordt verwerkt in een land met weinig milieuregels, worden hier dus duurder, datzelfde geldt natuurlijk ook voor milieuvervuilende producten waarvan de gehele levenscyclus zich in Nederland afspeelt.. Dit hele systeem kan opgezet worden naar analogie van de BTW.
Er zal dus voor ieder product of dienst een "ketenboekhouding" moeten worden bijgehouden voor de hele levenscyclus van een ,
Voorlopig beginnen we met het belasten van emissies van broeikasgassen in Nederland zelf. In 2018 werd er ca. 180 megaton broeikasgassen in de atmosfeer geloosd. Belast je dat om te starten met 10 euro per ton, dan levert dat het eerste jaar 1,8 miljard op. Als we de belasting per ton ieder jaar met 10 euro verhogen, tot 50 euro/ton na 5 jaar, komt dat op 9 miljard aan inkomsten. Dit bedrag neemt uiteraard af, naarmate er minder uitstoot komt.